Thương mại điện tử B2C bùng nổ trên phạm vi toàn cầu đặt ra những yêu cầu đổi mới với doanh nghiệp 3PL và các nhà giao nhận để thích ứng với xu hướng mua sắm hiện nay.
Mô hình vận chuyển thay đổi từ FCL (lô hàng nguyên container) sang LCL (lô hàng lẻ container), việc đặt hàng diễn ra thường xuyên hơn, kích thước đơn hàng ngày càng nhỏ, vận chuyển đi và đến giữa những vị trí địa lý đa dạng. Chính những yêu cầu về đa dạng hàng hóa trong hoạt động TMĐT khiến bất kỳ trung tâm phân phối nào cũng phải quan tâm đến giải pháp gom hàng như chìa khóa của sự tối ưu.
Có nhiều giải pháp gom hàng khác nhau nhưng nhìn chung có 3 giải pháp gom hàng phổ biến nhất:
Chính sách gom hàng theo thời gian (Time Policy)
Chính sách gom hàng theo số lượng (Quantity Policy)
Chính sách gom hàng kết hợp (Hybrid Policy)
Vậy đâu giải pháp gom hàng tối ưu nhất? Hãy cùng tìm ra lời giải đáp cho câu hỏi này ngay sau đây nhé!
TIME POLICY - CHÍNH SÁCH GOM HÀNG THEO THỜI GIAN
Nếu áp dụng chính sách này thì sau khi có thông tin về đơn hàng đầu tiên, doanh nghiệp sẽ xác định T* là thời gian chờ tối đa mà sau đó đơn hàng đầu tiên bắt buộc phải giao đi đảm bảo đáp ứng kịp thời yêu cầu của khách hàng. Khi đó, T* là thời gian chờ của lần gom hàng đó. Bất kể khối lượng hàng gom được có đạt chỉ tiêu mong muốn của doanh nghiệp hay không, việc gom hàng vẫn phải được tiến hành.
Chính sách gom hàng theo thời gian tiềm ẩn nhiều rủi ro. Cụ thể:
- Nếu tỷ lệ đơn hàng đến thấp, thời gian gom quá ngắn, tải trọng của lần gom sẽ nhỏ và không đạt được lợi ích về chi phí mong muốn.
- Ngược lại nếu thời gian chờ gom hàng quá dài mà không được tính toán cẩn thận, lợi ích từ tiết kiệm vận chuyển rất dễ bị lấn át bởi chi phí tồn kho
QUANTITY POLICY - CHÍNH SÁCH GOM HÀNG THEO SỐ LƯỢNG
Các đơn hàng sẽ được tiến hành gom khi đạt đến số lượng Q* mà doanh nghiệp mong muốn. Q* sẽ được doanh nghiệp tính toán để tiết kiệm chi phí đến mức tối đa.
Hiệu suất chi phí (cost-performance) của chính sách gom hàng theo số lượng sẽ phụ thuộc nhiều vào thời gian để đạt được Q*. Cụ thể:
- Nếu thời gian để đạt được Q* lớn, trong khi số lượng hàng gom theo chính sách thời gian vừa đạt được tải trọng cần thiết để hưởng lợi về chi phí vận chuyển, vừa đáp ứng yêu cầu thời gian T* ràng buộc, thì chính sách số lượng sẽ không có lợi bằng chính sách thời gian.
- Nhưng nếu thời gian để đạt được Q* nhỏ, chẳng hạn như 3/4 ngày với cùng tỷ lệ đơn hàng đến lớn thì chính sách gom hàng theo thời gian sẽ không làm được những điều này. Do đó chính sách số lượng sẽ vừa có chi phí thấp hơn vừa đáp ứng được yêu cầu khách hàng.
HYBRID POLICY - CHÍNH SÁCH KẾT HỢP THỜI GIAN VÀ SỐ LƯỢNG
Với chính sách này, doanh nghiệp sẽ phải xác định cả T* và Q* mục tiêu của doanh nghiệp mình. Sau đó trong quá trình đơn hàng đến, doanh nghiệp sẽ tiến hành gom hàng ngay khi đạt được một trong hai chỉ tiêu T* hoặc Q*.
Xét về chi phí, chi phí của chính sách kết hợp sẽ luôn lớn hơn chính sách số lượng vì doanh nghiệp còn phải xem xét đến ràng buộc về thời gian. Bên cạnh đó, chính sách kết hợp sẽ không tối ưu bằng chính sách thời gian nếu:
- Lần gom hàng xảy ra tại Q* trước (chứ không phải T*)
- Tải trọng gom hàng tại T* theo chính sách thời gian là lớn hơn
Xét về độ trễ của đơn hàng, không thể khẳng định ngay chính sách số lượng hay chính sách thời gian sẽ vượt trội hơn mà còn phải xét đến điều kiện cụ thể, thời gian của lần gom hàng và yêu cầu của người mua. Nếu bạn ở trong tình huống này thì có lẽ chính sách gom hàng kết hợp được xem là hiệu quả nhất.
Ngoài ra, mỗi doanh nghiệp sẽ có những đánh giá riêng để lựa chọn chính sách gom hàng phù hợp nhất dựa trên những tiêu chí chính như loại mặt hàng, yêu cầu về chất lượng dịch vụ của khách hàng hay chiến lược của doanh nghiệp.
Ví dụ:
- Với các mặt hàng dễ hư hỏng (perishable goods) như thực phẩm đông lạnh, do phải đảm bảo yêu cầu khắt khe về thời gian bảo quản nên cần áp dụng chính sách gom hàng theo thời gian thay vì chính sách gom hàng theo sản lượng.
- Còn đối với những đơn hàng phụ kiện thời trang có kích thước và giá trị nhỏ, không yêu cầu khắt khe về mặt thời gian, nếu như không gom với số lượng lớn thì chi phí logistics sẽ trở nên rất cao.
Điều quan trọng là các doanh nghiệp giao vận, các trung tâm phân phối phải tính toán kỹ các yếu tố và xếp mức độ ưu tiên cho các mặt hàng theo mục tiêu của doanh nghiệp để có thể chọn được chính sách gom hàng tối ưu nhất.