MỘT VÀI GỢI Ý VỀ TƯ DUY KINH DOANH CHƯƠNG TRÌNH HÀNH ĐỘNG KHI THAM GIA KINH DOANH QUỐC TẾ TRONG BỐI CẢNH CẠNH TRANH TOÀN CẦU
PGS.TS Tạ Lợi- Trưởng BM Kinh doanh quốc tế, Viện TM&KTQT, ĐH KTQD
Tóm tắt:
Lịch sử phát triển kinh tế thế giới cho thấy những mô hình phát triển kinh doanh của các quốc gia trên thế giới liên tục phát triển. Các quốc gia đi sau luôn chịu sức ép cạnh tranh lớn hơn nên phải tìm ra các con đường phát triển riêng để bứt phá. Sau chiến tranh thế giới thứ 2, tất cả các nước bước vào cuộc cạnh tranh kinh tế mới. Các doanh nhân Hoa kỳ đã phá bỏ tư duy kinh doanh tuần tự kiểu Châu Âu và tôn sùng triết lý “tự do cạnh tranh” nên đã trở thành nước có nền kinh tế mạnh nhất thế giới. Tiếp sau đó là Nhật Bản, từ một quốc gia bị tàn phá sau chiến tranh, đất nước không có tài nguyên nhưng tình thần “Võ sĩ đạo” đã tạo ra những triết lý kinh doanh kiểu Nhật như mô hình quản lý “just in time, Kaizen, lean production…” giúp nền kinh tế Nhật bản xếp hạng thứ 2 trên thế giới vượt qua cả Anh, Pháp và Đức,… Sau thập niên 80, Trung quốc cải cách kinh tế với triết lý nền kinh tế hiệu quả mang màu sắc Trung quốc đã tạo ra các khu chế xuất và vùng kinh tế trọng điểm tạo đà cho sự bứt phá phát triển kinh tế mạnh mẽ. Gần đây, các nước trong khối M-Brics cũng liên tục cải cách nhằm khuyến khích kinh tế phát triển sau các cuộc khủng hoảng tài chính và kinh tế khu vực và thế giới. Việt nam cũng đã có hơn 25 năm tiến hành đổi mới kinh tế có những thành tựu vượt bậc nhưng vẫn thiếu những triết lý và tinh thần kinh doanh kiểu Việt nam. Gần đây, nhiều yếu điểm của các doanh nghiệp và doanh nhân đã lộ diện dẫn đến vụ đổ vỡ lớn, liên hoàn và kéo dài. Vậy sâu xa của hiện trạng đó là những phát triển kinh tế nóng và thiếu tính bền vững. Xét trên giác độ quốc tế thì doanh nghiệp Việt Nam đã có bước tiến mạnh dạn hơn nhưng xét về tầm cỡ và sức cạnh tranh quốc tế thì còn nhiều mặt hạn chế do chưa tạo dựng được những triết lý và tinh thần kinh doanh của doanh nhân Việt trên trường quốc tế tạo đà liên tục phát triển cho những năm tiếp theo. Vì vậy, trong bài viết này xin trao đổi một số các triết lý kinh doanh, chương trình hành động quốc tế và gợi ý cho các doanh nghiệp Việt nam vận dụng cạnh tranh trong bối cảnh toàn cầu hóa.