Trước đây 40 năm, văn hóa ASEAN là những gì khá xa lạ với nhiều sinh viên mặc dù khoảng cách địa lý các nước không xa. Giờ đây, nhờ công nghiệp 4.0, sự gần gũi giữa các đặc trưng văn hóa với phương châm giao lưu văn hóa “thống nhất trong đa dạng” của 10 thành viên gia đình ASEAN, 2 quan sát viên và các đối tác được nhân lên gấp bội. Nói đến ASEAN là nói đến “Một tầm nhìn, một cộng đồng và một bản sắc” và một ASEAN đóng vai trò trung tâm trong khu vực.
Đó là cách tiếp cận ASEAN về kinh tế lấy văn hóa làm chỗ dựa và tất cả đều đặt trong thế giới trực tuyến không giới hạn, sự sáng tạo vô hạn và chi phí biên gần như bằng 0. Tính chất hòa đồng bản sắc và bao trùm rộng rãi đã tạo nên ấn tượng khó quên trong các bạn sinh viên bên cạnh việc nghiên cứu hệ thống kinh tế các nước và cả khu vực. Mối quan hệ biện chứng giữa quá trình sáng tạo giá trị trên cơ sở hiểu sâu về bản sắc văn hóa tạo nên phương thức tiếp cận và tiếp nhận mới kiến thức, thông tin và tăng tính toàn diện của kiến thức cả kiến thức cơ bản và kiến thức bổ trợ, kỹ năng “cứng” và kỹ năng “mềm”. Cách tiếp cận này có thể vận dụng phổ biến.
Và đến với Kinh tế ASEAN - một trong những học phần cung cấp những kiến thức vô cùng bổ ích về một tổ chức mà Việt Nam là thành viên quan trọng, PGS.TS Nguyễn Thường Lạng đã cùng “kề vai sát cánh” đầy đủ và trọn vẹn với Lớp học phần Kinh tế ASEAN (320)_01 tổ chức chương trình mang tên “ĐẶC SẮC ASEAN”.
Điều đặc biệt hơn hết là buổi biểu diễn này được thực hiện qua hình thức giao lưu trực tuyến, do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, nhưng không vì vậy mà không khí kém sôi nổi. Thậm chí, các bạn sinh viên tỏ ra rất hào hứng khi được trải nghiệm một buổi biểu diễn online, được thưởng thức không gian văn hóa đặc sắc của những quốc gia anh em thông qua màn ảnh ngay tại nhà.
Mở đầu chương trình là hành trình trải nghiệm tới Vương quốc Brunei Darussalam – được mệnh danh là “quốc gia dầu mỏ” với xếp hạng GDP bình quân đầu người luôn đứng hàng top đầu trên thế giới. Các bạn nhóm 1 đã thể hiện rất lôi cuốn không gian văn hóa nơi đây bên cạnh các chỉ số kinh tế khá ấn tượng.
Nền ẩm thực phong phú của Brunei là một trong những nét đặc sắc của quốc gia này. Nếu một lần được tới Brunei, hẳn chúng ta không thể bỏ qua những món ăn mang đậm nét truyền thống của vương quốc này.
“Đoàn đại biểu” tiếp theo tới từ Cambodia (Campuchia) – 1 quốc gia rất gần gũi với Việt Nam, điển hình là tại trường Đại học Kinh tế Quốc dân có rất nhiều du học sinh tới từ quốc gia này. Điểm đặc biệt là trong lớp các bạn ở các địa phương khác nhau đã cũng đưa ra thông tin so sánh thú vị về mức lương lao động Việt Nam làm việc tại Lào và mức lương lao ộng Campuchia làm việc tại Thái Lan. Con số gây chú ý lớn và mức chênh lệch lên đến khooảng 2 lần. Việt Nam được coi là quốc gia có lao động cạnh tranh với cả Lào và Thái Lan về giá.
Tuy là quốc gia nhỏ nhưng vị thế của Campuchia trong ASEAN luôn được đánh giá cao, tăng trưởng kinh tế những năm gần đây có nhiều tiến bộ vượt bậc.
Tiếp nối chương trình là những nét văn hóa đặc sắc tới từ Idonesia – nơi được mệnh danh là “xứ sở vạn đảo” với hơn 13.000 hòn đảo lớn nhỏ, trở thành một trong những thị trường xuất khẩu thủy hải sản đầy cạnh tranh với Việt Nam. Nhóm số 3 đã cung cấp thêm cho người xem rất nhiều thông tin bổ ích về công nghiệp, nông nghiệp, dịch vụ nhất là hệ thống ngân hàng Đạo Hồi và tiêu chuẩn HALAL.
CHDCND Lào là quốc gia tiếp theo được trình diễn. Quốc gia nhỏ bé này phụ thuộc nhiều vào đầu tư và thương mại với các nước láng giềng như Trung Quốc, Thái Lan và Việt Nam. Kinh tế Lào đã tiến thêm một bước quan trọng khi mở rộng thêm quan hệ với EU.
Tiếp tục chương trình với Malaysia, đất nước quân chủ lập hiến liên bang với 13 bang và 3 lãnh thổ liên bang với xếp hạng GDP danh nghĩa đứng thứ ba ở Đông Nam Á, chỉ sau Thái Lan và Indonesia.
Kết thúc 13 nhóm với 13 màu sắc văn hóa khác nhau, đem đến cho mọi người những trải nghiệm thú vị về ASEAN – một cộng đồng vô cùng đặc sắc. Học phần Kinh tế ASEAN nhờ vậy mà trở nên hấp dẫn và thú vị hơn rất nhiều so với phương pháp học truyền thống, kể cả trong bối cảnh đại dịch.
Vì hạn chế thời gian nên các đối tác khác như Hàn Quốc, Nhật Bản, EU, Nga, Hoa Kỳ, Úc, New Zeland, Ấn Độ và các tổ chức quốc tế chỉ mới dừng lại ở kịch bản và thảo luận nhóm, chưa có cơ hội để tham dự phiên công khai đầy hấp dẫn.
Quốc gia tiếp theo là Myanmar (tên cũ là Miến Điện), đất nước nổi tiếng với tài nguyên thiên nhiên phong phú như ngọc, đá quý, dầu mỏ.
Philippines là quốc gia tiếp theo được nói tới, với trình độ phát triển kinh tế luôn thuộc hàng cao nhất trong Đông Nam Á nói riêng và châu Á nói chung. Du lịch là một trong những ngành mũi nhọn ở quốc gia này.
Điểm đến tiếp theo là tour du lịch Singapore với xếp hạng GDP bình quân đầu người xếp thứ hai trên thế giới theo ước tính của WB năm 2020, là quốc gia phát triển bậc nhất trong ASEAN.
Thái Lan – “xứ sở chùa vàng” là một trong những quốc gia nổi tiếng cả về sự phát triển kinh tế cũng như văn hóa – xã hội, đồng thời đã tham gia sáng lập ASEAN vào năm 1967.
Việt Nam – đất nước yêu dấu được các bạn nhóm 10 thể hiện một cách sống động và tinh tế qua những hình ảnh đầy thân thuộc trải dài trên lãnh thổ hình chữ S. Việt Nam cũng là quốc gia cuối cùng trong chuỗi hành trình khám phá 10 nước ASEAN.
Bên cạnh các quốc gia đã gia nhập ASEAN, nhóm số 11 đưa người xem tham quan đến với quốc gia thứ 11 – cũng là nước quan sát viên đang chuẩn bị gia nhập cộng đồng này – Timor Leste.
Quốc gia tiếp theo là một trong những đối tác thân thiết của ASEAN – Papua New Guinea. Đây có lẽ là một đất nước khá xa lạ với nhiều người, và nhóm số 12 đã làm rất tốt nhiệm vụ khi giới thiệu được những nét đặc sắc văn hóa cũng như kinh tế của quốc gia này.
Kết màn cho chương trình giao lưu là người “hàng xóm” của Việt Nam – Trung Quốc. Với bề dày lịch sử và văn hóa lâu đời, nhóm 13 đã đưa người xem đến với những trải nghiệm rất thú vị và đặc sắc của “đất nước tỉ dân” này.
Sau phần trình bày, các nhóm được lắng nghe những nhận xét và góp ý từ thầy PGS.TS. Nguyễn Thường Lạng với điểm nhấn mạnh là cần đặt mình vào địa vị và công dân của các nước thành viên để cảm nhận sâu sắc nhất giá trị văn hóa, bản sắc dân tộc nhằm hiểu sâu hơn phương thức suy nghĩ và hành động để hướng tới một ASEAN gắn kết và sẵn sàng thích ứng chủ động. Đây sẽ là những kinh nghiệm quý giá để sinh viên chuyên ngành Kinh tế quốc tế từng bước mở rộng kiến thức, nâng cao kỹ năng cũng như tự tin hơn trong tương lai đa dạng và bản sắc đậm đà.
Kết thúc buổi biểu diễn “đặc biệt” này, tập thể lớp xin gửi lời cảm ơn sâu sắc tới thầy giáo Nguyễn Thường Lạng. Xin chúc thầy luôn nhiều sức khỏe và công tác tốt, chúc Viện Thương mại và Kinh tế quốc tế và Trường Đại học Kinh tế quốc dân ngày càng áp dụng những phương pháp học tập sáng tạo để nâng cao trải nghiệm cho sinh viên.